Waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s, Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen vingen in 2022 9% minder muskusratten dan in 2021. De vangsten daalden in totaal van 7.591 muskusratten in 2021 naar 6.950 in 2022. Dit betekent dat de populatie steeds beter onder controle is.
Ter vergelijking: tien jaar geleden werden er nog 65.009 muskusratten gevangen in Noordoost-Nederland.
Afname instroom beverratten
Niet alleen de muskusrattenvangst, maar ook de beverrattenvangst daalde in 2022. In 2022 waren dit er 314 tegenover 406 beverratten in 2021. Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland.
Als gevolg van opeenvolgende zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding in Duitsland is de beverratpopulatie daar nog steeds omvangrijk. Door lokale inzet in Duitsland is de instroom van beverratten naar Nederland regionaal afgenomen. Als beverratten direct langs de grens worden gevangen, wordt voorkomen dat ze zich opnieuw over het hele land verspreiden.
Schade aan dijken
Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. Ook hebben de dieren nauwelijks natuurlijke vijanden. De dieren worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers, door holen en gangen in dijken te graven. Ook maken ze nestkommen met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.
Bedreiging biodiversiteit
De muskus- en beverratten vormen ook een bedreiging voor de biodiversiteit. De dieren staan daarom allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.
Terugdringen tot landsgrens
De bestrijding van muskus- en beverratten is in ons land bij wet geregeld. Het doel is om de populatie zo klein mogelijk te houden, zodat schade beheersbaar is. In 2019 besloten de waterschappen om, net als de beverrat, ook de muskusrat terug te dringen tot de landsgrens. We streven ernaar dat in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie meer is.
Hoe herken ik een muskusrat?
Een volwassen muskusrat is met staart ruim een halve meter. Hij is een stuk groter dan de woelrat en de bruine rat. Het opvallendste is zijn staart, die is bijna even lang als hijzelf en aan de zijkant afgeplat. Net een palingstaart. De muskusrat heeft een stompe kop met kleine, nauwelijks zichtbare oren. De pels kan variëren van roodbruin tot donkerbruin, maar bijna zwarte exemplaren komen ook voor. De buik is grijs tot vaalwit. Opvallend zijn de korte poten. De achterpoten zijn bijna driemaal zo groot als de voorpoten.
Hoe herken ik een beverrat?
Een beverrat is groter dan de muskusrat, weegt ongeveer tien kilo en kan van kop tot staart wel één meter lang zijn. Anders dan de muskusrat, heeft de beverrat een ronde staart die van dik naar dun loopt. Verder is hij te herkennen aan zijn grote, oranje voortanden. Tussen zijn tenen heeft hij zwemvliezen. Beverratten kom je overdag bijna niet tegen, evenmin als muskusratten. (knaagdier van 1,5-2 kg dat sinds de vorige eeuw in Nederland voorkomt de oevers en dijken kan ondermijnen).
Tekstverwerking: Tineke Eilander, Omroep NOOS
Bron: Waterschap Vechtstromen
